Cukrzyca ciążowa – Dzisiejszy post na temat diety w cukrzycy ciążowej zgodziła się napisać dla Was Dorota Świdnik – świetna dietetyk, którą sama obserwuję i uwielbiam czytać. We wpisie jest dokładnie to, czego sama poszukiwałam w czeluściach Internetu i … nie znalazłam.

Dlatego wierzę, że również Wam ta wiedza się przyda, szczególnie jeśli dopiero co usłyszałyście diagnozę 'cukrzyca ciążowa’ i nie bardzo wiecie co dalej.

Dorotę możecie znać jako prowadzącą bloga Słodkie, Fajne ale Dietetyczne lub z profilu na Instagramie i Facebooku o tej samej nazwie. A jeśli jeszcze je nie znacie – koniecznie odwiedźcie jej profil 🙂

A teraz zostawiam Was z Dorotą 😉

Cukrzyca ciążowa to niestety coraz bardziej popularny temat wśród kobiet oczekujących na swoje dziecko.

Co to jest cukrzyca ciążowa?

Według definicji WHO, to nietolerancja węglowodanów, która pojawiła się po raz pierwszy w czasie ciąży  lub została po raz pierwszy w ciąży rozpoznana.

Cukrzyca ciążowa to najczęściej występujące powikłanie metaboliczne w ciąży. A podstawą jego leczenia jest zastosowanie prawidłowej diety.

Większość pacjentek, po zdiagnozowaniu cukrzycy ciążowej, na sam początek dostaje najpierw zalecenie zastosowania diety cukrzycowej przez pierwsze tygodnie. Potem na zasadzie kontroli parametrów, lekarz ocenia czy taka interwencja dietetyczna i utrzymanie zdrowych, prawidłowo zbilansowanych posiłków wystarczy, czy jednak trzeba zacząć podawać ciężarnej insulinę.

„Wyróżnia się dwie klasy cukrzycy ciążowej (GDM): G1 – dla uzyskania normoglikemii wystarcza stosowanie leczenia dietetycznego. G2 – dla uzyskania normoglikemii stosowane jest leczenie dietą i insuliną.”3.

Słowo „dieta” większości osób jeszcze niestety kojarzy się z restrykcją, a najczęściej z odchudzaniem. Jednak to błędny sposób interpretacji. Mówiąc dieta, mam na myśli sposób odżywiania. Każda z nas jest na własnej, indywidualnej diecie każdego dnia. To co jesz na co dzień, wpływa na to jaka ta twoja dieta jest. Zdrowa, fastfood’owa, oparta na szybkich przekąskach czy na zdrowych posiłkach.

W ciąży oczywiście nie powinnaś stosować diety redukcyjnej. Jednak ten wyjątkowy okres w życiu powinien ukierunkować Cię na wybieranie zdrowych i dobrych jakościowo posiłków. Takich, które odżywią odpowiednio Twój organizm. Nie tylko dostarczą potrzebnych kcal, ale przede wszystkim będą dobrym źródłem witamin, makro i mikroskładników.

Wracając więc do tematu diety cukrzycowej.

Mówiąc słowo dieta, mam na myśli dietę dopasowaną do ogólnych zaleceń zdrowego odżywiania w cukrzycy. A co ważne jej kaloryczność powinna być dobrana do indywidualnego zapotrzebowania kobiety na danym etapie ciąży na energię.

Jeśli chodzi o kaloryczność diety w ciąży, to nie można się odchudzać, ale też NIE POWINNO SIĘ JEŚĆ ZA DWOJE. Często pacjentki dowiadując się, że są w pierwszych tygodniach ciąży, pytają mnie jaką teraz kaloryczność powinny jeść. I uwaga! W pierwszym trymestrze ciąży kaloryczność NIE ZMIENIA SIĘ. W drugim delikatnie, a dopiero tak naprawdę w 3 trymestrze ciąży zapotrzebowanie wzrasta o ok. 350 max. do 500 kcal.

Zapotrzebowanie na energię oblicza się na podstawie obecnej masy ciała, wzrostu, wieku, aktywności na co dzień i trymestru.” Można też obliczyć w bardzo łatwy sposób, czyli około 35 kcal na kg należnej masy ciała.  Średnie dobowe zapotrzebowanie kaloryczne w okresie ciąży wynosi ok. 1500–2400 kcal u ciężarnych z prawidłową masą ciała przed ciążą. U pacjentek z nadwagą zaleca się stosowanie diety o kaloryczności nieco mniejszej — 25–30 kcal na kg masy ciała. Zalecany przyrost masy ciała to średnio 8–12 kg.” 1

Warto pamiętać, że razem z zaleceniami diety cukrzycowej, zaleca się aktywność fizyczną. Oczywiście jeśli nie ma przeciwskazań od lekarza. To nie mają być intensywne ćwiczenia. Powinna być to specjalnie dobrana  gimnastyka lub po prostu spacer czy basen. W miarę indywidualnych możliwości. Każda taka aktywność fizyczna, działa korzystnie na obniżenie glikemii.

A teraz konkret.

Jak powinna wyglądać dieta cukrzycowa i czym powinna się charakteryzować?

Przede wszystkim powinna być odpowiednio zbilansowana pod względem zarówno ilości jak i JAKOŚCI posiłków. Bardzo popularne w ostatnich latach stało się zalecenie diety z niskim IG. Wiem jednak, że dla wielu osób takie ogólne zalecenie nic nie znaczy i ciężko jest zrozumieć system odżywiania się w ten sposób.

Na wstępie od razu powiem Ci, że dieta cukrzycowa to po prostu dieta oparta na jak najmniej przetworzonych produktach. To posiłki bazujące na węglowodanach złożonych, w połączeniu ze zdrowymi tłuszczami i białkiem. I co bardzo ważne zbilansowane w odpowiednich proporcjach.

Czyli jak?

„Dzienna racja pokarmowa powinna składać się w 40-45% z węglowodanów (z przewagą złożonych – warzywa, pieczywo pełnoziarniste, kasze), w 30% z białka (1,3g/kg masy ciała), w 20-30% z tłuszczów (z przewagą wielonienasyconych).”3 Bogatych w kwasy omega – 3.

Dieta oparta na produktach z niskim IG (tabele tych produktów są dostępne w internecie. Najbardziej rekomendowana jest ta: http://www.glycemicindex.com/– niestety po ang.) to ogólnie mówiąc dieta bazująca na:

– gruboziarnistych kaszach np. gryczana, orkiszowa, pęczak, ryż basmati, brązowy lub dziki

– płatkach pełnoziarnistych orkiszowych, płatkach owsianych, gryczanych

– pieczywie z pełnego przemiału, czyli upieczonego z mąki typ 1850 lub 2000, inaczej mówiąc z mąki razowej lub pełnoziarnistej (pszennej, żytniej lub orkiszowej)

– produktach mącznych, ale wykonanych również  z mąk z wysokiego  przemiału. Naleśniki, makarony, ciasto, placuszki wszystkie te produkty najlepiej aby były z mąki typ 1850 lub 2000, inaczej mówiąc z mąki razowej lub pełnoziarnistej (pszennej, żytniej lub orkiszowej)

– dużej ilości świeżych i mrożonych warzyw; kiszonkach

– produktach z jak najkrótszym składem.

A przy tym oczywiście oprócz jakości należy utrzymać odpowiednią ilość tych składników, dopasowaną do swoich potrzeb. I co bardzo istotne, powinnaś obserwować swój organizm po każdym posiłku. Wprowadzenie ogólnych zaleceń do posiłków zazwyczaj wystarczy, jednak samopoczucie po posiłku czy nawet glikemia może być różna u różnych kobiet. W związku z tym powinnaś dobrze poznać swój organizm i z czasem nauczysz się jakie dania i jakie produkty są dla Ciebie najlepsze.

To czego powinnaś unikać stosując dietę cukrzycową to na pewno:

– słodki nabiał, czyli wszelkie jogurty, kefiry i serki owocowe, smakowe, które w składzie mają dodatek dużej ilości cukru

 – słodkie pieczywo, czyli drożdżówki, pączki, słodkie bułki oraz pieczywo z białej zwykłej mąki (pszennej, żytniej czy orkiszowej)

– smoothie, soki i musy owocowe – jedzone/ wypijane jako oddzielny posiłek lub przekąska

– słodycze komercyjne

– produkty z dużą ilością dodanego cukru, jak np. słodzone napoje, inka szczególnie smakowa, tzw. Wody smakowe

Warto też, abyś podczas przygotowywania sobie posiłków pamiętała o kilku ważnych kwestiach, które mają wpływ na jakość posiłków.

1. Kasze, ryż, makaron powinnaś gotować al’dente. Mają być sypkie i sprężyste, a nie rozgotowane. Dodatkowo, warto abyś  gotowała je dzień wcześniej i jadła je odgrzane, a nie „prosto po ugotowaniu”. Ma to znaczenie jeśli chodzi o ilość skrobi opornej w tych produktach, na którą ma wpływ właśnie proces ich chłodzenia. Ale to już bardziej skomplikowany temat, jeśli Cię ciekawi to zapraszam na mój blog lub do obejrzenia moich live’ów w temacie niskiego IG.
2. Istotne jest, abyś pamiętała o dużej ilości warzyw do każdego posiłku, do którego będą pasować 😉
3. Bardzo ważne jest też, abyś pamiętała o wypijaniu odpowiedniej ilości wody. W diecie cukrzycowej wprowadzamy spore ilości błonnika, w związku z tym istotne jest, abyś piła przynajmniej 30 – 35 ml/ kg masy ciała. Częstym problemem w ciąży są zaparcia, więc aby do nich nie dopuścić pamiętaj o połączeniu tych dwóch kwestii.

Jeśli potrzebujesz gotowych przykładów jak można zbilansować posiłki wg zasad diety z niskim IG, to po zapisaniu się na mój newsletter klikając TUTAJ możesz BEZPŁATNIE pobrać sobie dietetyczny ebook właśnie z przepisami zbilansowanymi na wyżej opisanych zasadach.

Jeszcze jedna równie ważna kwestia to ilość posiłków w ciągu dnia. Jednak to już sprawa bardzo indywidualna. Często najlepiej sprawdza się 5 lub nawet 6 posiłków dziennie. U wielu kobiet „Szczególnie istotny jest niewielki posiłek spożywany przed snem, ponieważ zabezpiecza on ciężarną przed hipoglikemią nocną i ketogenezą głodową. Posiłek ten powinien zawierać około 25 g węglowodanów o niskim indeksie glikemicznym lub produkty zawierające skrobię oporną. Okresowo również wskazana jest kontrola nocnych glikemii, między 2 a 4 w nocy.” 2.

1. Standardy Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników postępowania u kobiet z cukrzycą The Polish Society of Gynaecologists and Obstetricians standards for the management of patients with diabetes Ewa Wender-Ożegowska1 , Dorota Bomba-Opoń2 , Jacek Brązert3 , Zbigniew Celewicz4 , Krzysztof Czajkowski5 , Paweł Gutaj1 , Aneta Malinowska-Polubiec5 , Agnieszka Zawiejska1 , Mirosław Wielgoś2 Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2017 tom 2, nr 5, strony 215–229

• Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2016 tom 1, nr 2, strony 41–44
• Standardy Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego postępowania u kobiet z cukrzycą. Ginekol Pol. 6/2011, 82, 474-479
• Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Szpital Uniwersytecki w Krakowie DIETA DLA PACJENTKI Z CUKRZYCĄ CIĄŻOWĄ www.su.krakow.pl/dietetyczny-plan-na-zdrowie

Dorota Świdnik – Jestem dietetykiem, działającym  bez skrajności, zakazów i restrykcji, ale opieram swoją wiedzę na nauce. Jestem dyplomowanym dietetykiem, który nie lubi słowa „dieta” – bo źle mi się ono kojarzy. Od razu je słysząc, czuję piętno zakazu jedzenia ulubionych dań i same wyrzeczenia. Dlatego zarówno na moim blogu, jak i Fb czy Instagramie, staram się pokazywać jak w smaczny, przyjemny sposób można zacząć lepiej i zdrowiej się odżywiać. Od ponad 8 lat, pracuje udzielając porad indywidualnych w gabinetach stacjonarnych, a teraz prowadząc konsultacje on-line. Od 3 lat tworzę markę Słodkie Fajne ale Dietetyczne w Internecie, aby móc pomagać jeszcze większej liczbie kobiet zaprzyjaźnić się ze zdrowym odżywianiem.

Miejsca Doroty w sieci, które warto odwiedzić:
– Facebook
– Instagram
– Blog